Częste najazdy ze strony Wizygotów i Wandali zmusiły ludność zamieszkującą płaskowyż wzgórza Botromagno do schronienia się w pobliskim wąwozie. Do istniejących jaskiń dobudowano nowe i zaczęto je zamieszkiwać. Był to początek tak zwanej „cywilizacji skalnej”. Później ludzie przenieśli się na prawą część wąwozu, gdzie dzisiaj wznosi się miasto.
Gravina in Puglia z ponad 6000-letnią historią odwiedziliśmy, eksplorując środkową część Apulii. Starówka położona nad urwistym brzegiem wąwozu Torrente, z wykutymi w skałach dawnymi domami, przywodzi na myśl położoną niedaleko Materę. Nazwa miejscowości związana jest z leżącymi dookoła wąwozami: gravina w języku włoskim oznacza wąwóz.
Do Graviny dotarliśmy samochodem. Położona jest 13 km od Altamury. Dotrzeć tu można również pociągiem bezpośrednio z dworca centralnego Bari. Z parkingami w mieście nie ma żadnego problemu, dobrze oznaczone są miejsca bezpłatne (linie białe), jak również miejsca płatnej strefy parkowania (linie niebieskie).
Pierwszym punktem, w którym się zatrzymaliśmy było Ponte Acquedotto. Most złożony z dwóch poziomów, dawniej pełniący funkcję akweduktu. Zbudowany w XVIII wieku (1743-1778), służył przede wszystkim do dostarczania wody, łącząc dwa brzegi wąwozu. Wcześniej pełnił także funkcję wodopoju dla zwierząt i pralni, gdzie kobiety korzystały z rynien jak z wanien do prania. Można pokusić się o stwierdzenie, że most stał się symbolem miasta i jego znakiem rozpoznawczym. Jak można zobaczyć na zdjęciu wprowadzającym, tworzy całość ze starówką widoczną w tle.
Po przejściu przez most docieramy do Parku Archeologicznego „Padre-Eterno”, gdzie możemy zobaczyć dowody archeologiczne z okresu VII-IV w. p.n.e, głównie rozległą nekropolię. Ze skał rozciąga się również panorama na starówkę Graviny. Po tej stronie znajduje się kościół Madonna della Stella, który w 1500 roku stał się sanktuarium maryjnym. Nazwa pochodzi prawdopodobnie od znalezionego tam fresku przedstawiającego Madonnę z dzieciątkiem z gwiazdą na czole.
 |
| Piazza Benedicto XIII, dzwonnica bazyliki |
 |
| Fasada bazyliki |
 |
| Wnętrze bazyliki |
Wracając warto zwrócić uwagę na pojawiający się na pierwszym planie bastion (w czasie kiedy my odwiedzaliśmy Gravinę, bastion był w remoncie). Prędzej czy później docieramy na Piazza Papa Benedicto XIII, gdzie znajdziemy liczne, skumulowane na stosunkowo małej powierzchni, zabytki. Jednym z nich jest leżąca w pierzei placu Bazylika Katedralna Santa Maria Assunta. Zbudowana w XI wieku, a powiększona w wieku XV, składa się z trzech naw. Godnym uwagi w bazylice jest posąg San Michele z 1538 roku oraz chór z końca XVI wieku wykonany z orzecha. Organy znajdujące się w kościele posiadają 2135 piszczałek. Pod bazyliką znajdują się podziemia, w których podziwiać możemy kaplicę, zakrystię oraz pozostałości fresków. Wstęp do Bazyliki jest bezpłatny, z kolei do podziemi trzeba kupić bilet.
 |
| Kościół Santa Maria del Suffragio |
 |
| Kopuła w kościele Santa Maria del Suffragio |
Zbliżając się do drugiego końca Piazza Papa Benedetto XIII, przy jego lewej stronie odnajdziemy kościół Santa Maria del Suffragio (Purgatorio), znany powszechniej jako kościół czyśćcowy. W początkach swojego istnienia pełnił funkcję kaplicy pogrzebowej rodziny Orsini. Jest to kościół jednonawowy, z kaplicami bocznymi i ołtarzem głównym. Ołtarz zwieńczony jest kopułą, stanowiącą doskonałą reprodukcją (oczywiście w mniejszej skali) kopuły Bazyliki św. Piotra w Watykanie. Warto również zwrócić uwagę na płótno Francesco Guarino i organy z 1790 roku. Przemiły mieszkaniec Graviny, który oprowadził nas po kościele, pokazał nam film, na którym uwiecznił mężczyznę grającego na owych organach. Dzięki temu mogliśmy przekonać się, jak piękny dźwięk wydobywa się z tego niemłodego już przecież instrumentu.
 |
| Cztery fontanny |
 |
| Biblioteka Finya |
 |
| Wnętrze biblioteki Finya |
Po przeciwnej stronie od kościoła zobaczyć możemy Cztery Fontanny, które zostały zbudowane w 1778 roku w celu doprowadzenia wody do miasta. Pomiędzy kościołem i fontanną stoi budynek Biblioteki Finya. Założona w 1686 roku, dzięki darowiznom biskupa Domenico Ceellini i kardynała Francesco Finy (od niego pochodzi nazwa biblioteki), może ubiegać się o pierwsze miejsce w rankingu najstarszych bibliotek w regionie Apulii.
 |
| Krypta San Vito Vecchio |
 |
| Wnętrze Muzeum Ettore Pomarici Santomasi |
Jeżeli jeszcze Wam mało, warto odwiedzić Muzeum Ettore Pomarici Santomasi, gdzie podziwiać możemy wnętrza pałacowe, a na wyższych piętrach bogatą kolekcje archeologiczną, numizmatyczną oraz pinakotekę. Na parterze z kolei odbudowano kryptę San Vito Vecchio z XI/XII wiecznymi freskami w stylu bizantyjskim. Wstęp do muzeum to 4 euro od osoby. W czasie sjesty muzeum jest zamknięte.
 |
| Wejście do Gravina Sotterranea |
 |
| Podziemne schody Gravina Sotterranea |
Kolejnym obowiązkowym przystankiem jest wizyta w podziemiach. Gravina Sotterranea składa się z podziemnych pomieszczeń i tuneli, które pozostawały opuszczone przez wiele lat. W przeszłości mieszkali w niej najbiedniejsi, którzy żyli dosłownie pod domami bogatszych. Odwiedziny w nich są atrakcją, jednak jeśli uświadomimy sobie, do czego służyły, może dopaść nas przygnębienie. Wejście do podziemnego świata Gravina Sotterranea, możliwe jest dzięki stowarzyszeniu o tej samej nazwie. Proponuje ono wycieczki o różnym czasie trwania, gdzie najkrótsza trwa 30 min. Przewodnicy opowiadają o historii miasta i podziemi. Warto wcześniej dokonać rezerwacji na stronie stowarzyszenia. W ciągu dnia odbywają się tury wycieczek przedpołudniowych i popołudniowych. Wycieczki odbywają się w języku włoskim i angielskim, chociaż jeden z przewodników mówi również po francusku. Koszt wycieczki pełnej (ok 1,5 h) to 15 euro od osoby.
Ciao!
Przypominam, że o regionie Apulii możecie przeczytać również w innych postach:
Moja włoska l'avventura 
Dodaj odpowiedź do Śladami Kolosa z Barletty, czyli o kolejnej perle północnej Apulii – Moja włoska l'avventura Anuluj pisanie odpowiedzi